Wycieczka do trzech muzeów – Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku

Wycieczka do trzech muzeów literackich

Tegoroczna wycieczka sekcji „Rozmowy o książkach” w dniu 11.04.2019 roku prowadziła do Poznania, a bliżej do muzeów Henryka Sienkiewicza i Józefa Ignacego Kraszewskiego oraz do muzeum Arkadego Fiedlera w Puszczykowie, w sąsiedztwie Poznania.

Muzea Kraszewskiego i Sienkiewicza powstały z uwielbienia dla pisarzy, oba są teraz filiami Biblioteki Raczyńskich. Muzeum w Puszczykowie zorganizował sam autor, a teraz prowadzą jego synowie i wnukowie.

W Muzeum-Pracowni Kraszewskiego…

…zgromadzono dary wręczone pisarzowi podczas obchodów jubileuszu 50-lecia jego twórczości literackiej, które odbywały się w październiku 1879 r. w Krakowie. Zgromadziło się tam wtedy ponad 11 tys. gości, którzy przez osiem dni składali mu hołdy. Pisarz otrzymał 257 darów najrozmaitszego rodzaju, 150 dyplomów i adresów, a ogólna liczba telegramów przysłanych na jego ręce wyniosła 509. W sali, gdzie teraz wystawione są eksponaty, centralne miejsce zajmuje dar kobiet z Wielkopolski – bogato rzeźbiony fotel, na którego haftowanym obiciu znajdują się herby 12 województw tej historycznej dzielnicy. Oglądać można bogato oprawne albumy i adresy jubileuszowe, kałamarze z brązu i bursztynu, puchary, wieńce ze srebra i drogich kamieni. Wszystkie te dary były wyrazem hołdu dla pisarza, będącego centralną postacią polskiego życia kulturalnego i politycznego w XIX wieku.

W drugiej sali prezentowany jest dar wielbiciela Kraszewskiego – poznańskiego rzemieślnika Mariana Walczaka, który przez 30 lat gromadził rozmaite wydania jego książek we wszystkich językach oraz różne inne pamiątki związane z pisarzem. Swój zbiór podarował miastu Poznań w 1979 roku.

O całym zbiorze, a szczególnie o darach dla Józefa Ignacego, szczegółowo i z pasją opowiadał nam kustosz muzeum.

W Muzeum Henryka Sienkiewicza…

…oglądać można zbiory Ignacego Mosia, poznaniaka, który był wielbicielem Sienkiewicza i całe życie poświęcił na gromadzenie pamiątek po nim. Potem swoją kolekcję podarował miastu.

Ekspozycja oddaje klimat czasów, w których żył i tworzył Henryk Sienkiewicz. Znajdują się m. in. meble z epoki, dzieła sztuki oraz unikatowe pamiątki po pisarzu. Jedna z sal została wyposażona w multimedia, wzbogacające przekaz o życiu Noblisty. Wśród najcenniejszych eksponatów prezentowanych w Muzeum znajdują się: replika medalu Nagrody Nobla z 1905 r., przyznanej Sienkiewiczowi za całokształt twórczości, kolekcja rzeźbiarza Franciszka Ksawerego Blacka, w skład której wchodzi odlew prawej dłoni i maska pośmiertna pisarza, rękopisy utworów, m. in. fragment „Potopu”, pamiętnik pierwszej narzeczonej Henryka Sienkiewicza – Marii Kellerówny, a także projekty scenografii do filmu „W pustyni i w puszczy” z 1973 r. autorstwa Wiesława Śniadeckiego.

Księgozbiór zgromadzony w tym muzeum liczy prawie 5 000 pozycji, na który składają się: czasopisma z pierwodrukami prasowymi, pierwsze wydania powieści, przekłady utworów Henryka Sienkiewicza na języki obce, m. in. chiński, hebrajski, arabski, wietnamski, armeński czy esperanto.

W Muzeum Arkadego Fiedlera…

….mieści się w willi pisarza, w której on mieszkał po powrocie z emigracji w 1946 roku. Obejmuje wnętrze willi z pamiątkami przywiezionymi przez podróżnika z jego licznych przed- i powojennych wypraw oraz z ekspozycji plenerowej, w której znajdują się repliki rzeźb, pomników lub innych eksponatów związanych z podróżami, np. statku Krzysztofa Kolumba „Santa Maria”, na którym płynął, by odkryć Amerykę. Jest także samolot, na którym polscy lotnicy z Dywizjonu 303 bombardowali Niemcy, a Fiedler to opisał w popularnej powieści. W muzeum znajduje się wiele eksponatów, które w czasach podróży Fiedlera można było wywozić z dalekich krajów, a dziś tego rodzaju pamiątki objęte są zakazem zabierania z sobą, np. egzotyczne motyle, wytwory rzemiosła, ozdoby, ubiory itp.

W okresie młodości dzisiejszych słuchaczy UTW nie było ani telewizji, ani Internetu, które to media bardzo przybliżyły świat, a dalekie wyjazdy także nie były możliwe ze względów politycznych. Dla nich Arkady Fiedler był jedynym pisarzem, który pokazywał odległe, egzotyczne światy. Teraz w Puszczykowie wiele osób wróciło do klimatu z książek Arkadego Fiedlera jako do wspomnień młodości.

Pasję dziadka kultywują synowie i wnukowie, którzy także jeżdżą po świecie i piszą książki o swoich odkryciach.

…

Podróż do Poznania okazała się trudna z powodu korków w tym dużym mieście. Program wycieczki został zrealizowany, ale jedna grupa nie miała czasu na zwiedzenie Starego Rynku z przewodnikiem Zbyszkiem Milerem, a druga na spokojny obiad. Długi czas przejazdu – jak się okazało – to cena życia w dużej aglomeracji. Na szczęście nasz Gorzów jest znacznie mniejszy. Ale na nieszczęście w naszym mieście nie ma żadnego literackiego muzeum