Z Wiesławem Myśliwskim i z Wojciechem Kuską

Podczas dwóch ostatnich spotkań sekcji „Rozmowy o książkach” zajmowaliśmy się twórczością Wiesława Myśliwskiego: na pierwszym (20. I. br.) samodzielnie, na drugim (3. II.) w towarzystwie Wojciecha Kuski.

Wiesław Myśliwski (ur. 1932) jest znakomitym prozaikiem, autorem książek m. in. „Kamień na kamieniu”, „Widnokrąg”, „Rozmyślania przy łuskaniu fasoli”, „Ucho igielne”. Wszystkie napisane są w formie opowieści snutej przez bohatera, czyli w pierwszej osobie liczby pojedynczej, nie ma w nich klasycznie rozwijającej się akcji, opowiadacz swobodnie przeskakuje od jednych zdarzeń do drugich, nie trzymając się chronologii, snuje wiele własnych refleksji. Lektura powieści Wiesława Myśliwskiego nie należy do łatwych, wymaga wciągnięcia się, cierpliwości i świadomie przeznaczonego na nią czasu.

Przyjęliśmy, że bliżej będziemy się zajmować powieścią „Kamień na kamieniu”, a o pozostałych poinformują ci, którzy samodzielnie je przeczytali. Okazało się, że wiele osób zna nie tylko polecaną powieść, ale czytało także inne. Natomiast „Kamień na kamieniu” przeczytali chyba wszyscy członkowie sekcji. Rozmawialiśmy o głównym bohaterze, o jego życiu przed wojną i po wojnie, o przemianach na polskiej wsi w Polsce Ludowej, choć te przemiany nie szły w dobrym kierunku. Słuchacze wskazywali wiele ciekawych wątków związanych z życiem wsi, a także mających wpływ na postawy bohaterów.

Zwracaliśmy uwagę na funkcję humoru w opowieści. A przecież zaczyna się ona od słów: Wybudować grób. To się tylko tak mówi. A kto nie budował, nie wie, co taki grób kosztuje. Choć grób, mówią, też dom, tylko że na tamto życie. Bo wieczność nie wieczność, ale swój kąt powinien człowiek mieć.

U Myśliwskiego wszystko się przeplata: życia ze śmiercią, smutek z radością, praca z odpoczynkiem, dzień z nocą.

Gościem na następnym spotkaniu o Myśliwskim był Wojciech Kuska, dziennikarz TVP Gorzów, a jednocześnie pracownik naukowy Akademii im. Jakuba z Paradyża. 30 września 2019 r. na naszej uczelni odbyła się pierwsza publiczna obrona rozprawy doktorskiej. Przygotował ją właśnie Wojciech Kuska, a jej tytuł brzmiał: „Językowo-kulturowa kreacja rodziny w powieściach Wojciecha Myśliwskiego”. Promotorem była prof. dr hab. Elżbieta Skorupska-Raczyńska.

Kilka dni przed spotkaniem w UTW Wojciech Kuska oficjalnie odebrał dyplom doktora nauk humanistycznych.

Twórczość Wiesława Myśliwskiego poznał dogłębnie. Opowiadał o swoim zachwycie dla jego powieści, ale przede wszystkim o tym, jak z językowego punktu widzenia bada się dzieło literackie. W końcu o tym jak różnorodnie i jak wnikliwie Myśliwski pokazuje rozmaite relacje wewnątrz rodziny, przede wszystkim relacje między ojcem a synem.

Swój wywód dopełniał obrazami z przygotowanej specjalnie prezentacji. W sumie dał nam opowieść bardzo ciekawą, ładnie przedstawioną i przybliżającą warsztat naukowca. Dzięki temu spotkaniu Myśliwski stał się dla nas pisarzem jeszcze głębiej sięgającym do duszy czytelników.

Wiele osób deklarowało, że sięgnie do nieznanych jeszcze książek tego pisarza.

Tekst: Krystyna Kamińska  

Zdjęcie: Archiwum autora