„Rudy ksiądz” i jego twórczość
8 lutego 2023 r.
Antonio Lucio Vivaldi to kolejny wybitny kompozytor epoki baroku, którego twórczość zgłębiamy na zajęciach edukacji muzycznej. Ten wenecki kompozytor, skrzypek i duchowny rzymskokatolicki urodził się 4 marca 1678 roku. Jego ojciec Giambattista Vivaldi z zawodu był cyrulikiem z zamiłowaniem do gry na skrzypcach a matka Camilla Calicchio była córką krawca. Państwo Vivaldi doczekali się sześciorga dzieci. Najstarszy z nich Antonio urodził się jako dziecko bardzo wątłe, nie dające nadziei na przeżycie i został ochrzczony In casa perikoli di morte. Nie jest znany charakter choroby, która stała się przyczyną chrztu w niebezpieczeństwie śmierci . Na szczęście, los miał wobec niego inne plany. Antonio przeżył, 6 maja został zapisany w księdze parafialnej kościoła San Giovanni Battista In Bragora.
Talent muzyczny i rude włosy – stąd przydomek – kompozytor odziedziczył po ojcu. Senior Vivaldi z czasem porzucił zajęcie cyrulika i znalazł zatrudnienie jako skrzypek w orkiestrze bazyliki św. Marka i to on uczył młodego Antonia gry na skrzypcach. Jako najstarszy z synów a także
z racji wątłego zdrowia kompozytor został przeznaczony do stanu duchownego. Dnia 23 marca 1703 roku przyjął święcenia kapłańskie. Jesienią tego roku rozpoczął pracę jako nauczyciel gry na skrzypcach w sierocińcu dla dziewcząt Ospedale Della Pietá. W Wenecji istniały cztery podobne instytucje, których celem było zapewnienie schronienia i edukacji dzieciom, które zostały opuszczone lub osierocone lub których rodziny nie były w stanie ich utrzymać. Chłopcy uczyli się zawodu a dziewczęta otrzymywały wykształcenie muzyczne. Najzdolniejsi, utalentowani muzycznie mieli zapewniony udział w renomowanej orkiestrze i chórze Ospedale. Ich cotygodniowe występy stały się z czasem jednym z największych wydarzeń artystycznych w Wenecji. Występując zarabiali a jak wiadomo budżet każdego miasta i w każdej epoce cierpi z powodu „krótkiej kołdry”.
Vivaldi pracę w sierocińcu rozpoczął w wieku 25 lat i przez następne trzydzieści komponował większość swoich dzieł podczas pracy w tym miejscu. Pierwszy zbiór jego sonat na trzy instrumenty został opublikowany w 1705 roku, a cztery lata później ukazała się kolejna seria sonat skrzypcowych. Sonaty te odniosły duży sukces, który został ugruntowany w 1711 roku cyklem koncertów znanych jako Lʼ Estro Armonico. W latach 1718 – 1727 pracował jako dyrygent na dworze księcia Filipa. Po powrocie do Wenecji powstało jego najsłynniejsze dzieło „Il cimento dellʼ armonia e dellʼinventione”, w którym znalazł się zbiór pt.”Cztery pory roku”. Vivaldi komponował przede wszystkim muzykę sakralną. Twórczość jego szybko zyskała popularność.
W latach trzydziestych podróżował po Europie i pracował jako dyrygent. Zmarł nagle na nieznaną chorobę w 1741 roku, podczas pobytu w Wiedniu. Zainteresowanie jego muzyką znikło po jego śmierci. Sytuacja zmieniła się za sprawą Jana Sebastiana Bacha, który dokonał transkrypcji na klawesyn 18 koncertów skrzypcowych Vivaldiego. Obecnie Antonio Lucio Vivaldi traktowany jest na równi z innymi artystami tego okresu.
Wspólnie wysłuchaliśmy: koncertu nr 1 ze zbioru 12 koncertów „La stravaganza”
op. 4 na skrzypce, orkiestrę smyczkową i basso coctinuo w wykonaniu Arte dei Suonatori – polskiej orkiestry muzyki dawnej z brytyjską skrzypaczką Rachel Podger, koncertu na dwoje skrzypiec
i wiolonczelę op.2 nr 11 w wykonaniu lipskiej orkiestry kameralnej, koncertu A-dur, op.3 na gitarę, lutnię, orkiestrę smyczkową i basso continuo w wykonaniu Warszawskich Solistów -„Concerto Avennna” oraz koncertu D-moll, na dwoje skrzypiec i wiolonczelę RV 565, w transkrypcji na trzy akordeony w wykonaniu grupy „Trio Rezonans”. Każdy z utworów jest piękny sam w sobie ale to jeszcze nie koniec uczty intelektualnej i muzycznej.
