Zofia Bilińska – rzeźbiarka

12-06-2023 r. 

Na ostatnich zajęciach sekcji „Rozmowy o książkach” gościliśmy artystkę plastyczkę Zofię Bilińską. Jest ona rzeźbiarką, autorką wielu pomników, które często spotykamy podczas spacerów po Gorzowie, a nie wiemy, kto je zaprojektował i wykonał. Artystka opowiadała o rozlicznych okolicznościach związanych z projektowaniem i z wykonaniem tych pomników.
O wyborze swojej specjalizacji, czyli o rzeźbiarstwie powiedziała: Kobieta-rzeźbiarka to ciężki zawód i brudny. Zawsze mam połamane paznokcie, zmarznięte ręce. Ludzie się dziwią, że kobiecie chce się mieszać glinę, piasek, dźwigać ciężkie odlewy. Ale ja uważam, że wybrałam dobrze.
Najbardziej znanym jej dziełem jest Fontanna Pauckscha stojąca na Starym Rynku. W zasadzie jest to replika kompozycji figuralnej Cuno von Uechtritz-Steinkircha z 1897 roku, ale oryginał został w czasie wojny zniszczony. Artystka opowiadała, że miała do dyspozycji tylko jedną dobrą fotografię pomnika, że musiała sama dokomponować szczegóły. Postać Marii ma 2,5 m wysokości. Wspominała, jak trudno jej było uchwycić układ nóg, ruch kobiecego ciała, aby był jednocześnie lekki i prawdziwy. Figury do fontanny rzeźbiła w zimie z 1986 na 1987 rok w wielkiej hali w Stilonie, bez ogrzewania, a jednak często długo w noc, bo nie mogła skończyć danego etapu pracy. Ona zrobiła projekt gipsowy, który był modelem dla odlewnika. Potem trud ustawienia figur, perypetie z cokołem. Były to bardzo ciekawe opowieści.
W 2008 r. Zofia Bilińska otrzymała nagrodę Prezydenta Miasta Gorzowa „Motyla”, a w uzasadnieniu napisano: Wszystkie prace Zofii Bilińskiej, a szczególnie „Fontanna Pauckscha”, Czarownica ze Studni Czarownic, rzeźba Papuszy, figura Pawła Zacharka, pomnik „Ofiar Stalinizmu”, pomnik „Więźniarek z Ravensbrück” są nie tylko trwałym elementem architektury miasta, ale symbolami Gorzowa.
Oprócz wymienionych powyżej Zofia Bilińska jest autorką także następujących rzeźb w Gorzowie: pomnika Jana Korcza, „Ptaków”, „Panien wodnych”, „Pięknych urzędniczek”, „Macierzyństwa” oraz czterech pomników nagrobnych na cmentarzu. O nich także szczegółowo opowiadała.
Dziękujemy Zofii Bilińskiej za spotkanie, za opowieści o jej pracy, a przede wszystkim za rzeźby, które wyróżniają nasz Gorzów spośród innych miast.

Tekst: Krystyna Kamińska
Zdjęcia – z archiwum Zofii Bilińskiej